Deze namen, en de referenties in de logo’s komen niet zomaar ergens vandaan. Wij zetten ons met deze producten volledig in voor de doelen van het Parijsakkoord: 50% circulair in 2030 en 100% circulair in 2050! Wij weten dat het mogelijk is om staal her te gebruiken, maar zien ook dat gebruikte profielen nog niet altijd tijdig beschikbaar zijn. Vandaar dat wij hebben gekozen om de mate van hergebruik op te delen.
Voor Staal2030 passen wij dus nog 50% nieuw staal toe. Om de milieu impact van dit nieuw te produceren staal zo laag mogelijk te houden, rekenen wij met EAF-staal. EAF-staal wordt geproduceerd met een Electric Arc Furnace (EAF). Deze EAF wordt gevoed met hernieuwbare stroom en een hoog aandeel schrootmateriaal, met een halvering van de CO2-uitstoot als gevolg. Deze duurzamere vorm van staalproductie wordt door verschillende staalproducenten uit Europa gecertificeerd aangeboden.
Onze EPD’s hebben wij laten valideren in de Nationale Milieu Database (NMD). Om dit te laten doen hebben wij een uitgebreide LCA-studie uitgevoerd, onder begeleiding van stichting Building for Good. De EPD’s zijn te downloaden via de onderstaande links.
Download EPD: Staal2030 EPD – Vic Obdam Staalbouw
Nationale Milieu Database publicatie: https://milieudatabase.nl/nl/viewer/milieuverklaring/nmd_95456/
Download EPD Staal2050: Staal2050 EPD – Vic Obdam Staalbouw
Nationale Milieu Database publicatie: https://milieudatabase.nl/nl/viewer/milieuverklaring/nmd_95427/
Werken met donorstaal vereist een ander proces. Zo moet er zorgvuldiger gedemonteerd worden, moet er meer tijd besteed worden aan inventarisatie en materiaalkeuringen en zullen er voor de nieuwe toepassing ook aanpassingen moeten worden gedaan in de werkplaats. Toch is de milieu besparing zo groot, dat we niet om deze nieuwe bouwmethode heen kunnen. Het produceren van 1 Ton staal, zorgt voor 1.12 Ton Co2 uitstoot (2). Ter vergelijking: Het produceren van één standaard HEA300 ligger van 10 meter, staat gelijk aan de Co2 uitstoot van zo’n 1500 kroketten! (3)
De prijs komt veel in de buurt van traditioneel staal. Door staal her te gebruiken kan je besparen op je materiaalkosten van je nieuwe constructie. Stel dat we uitgaan van een schrootprijs van 250,- per ton en een nieuwprijs van 850,-, dan heb je een marge van 600,- op je materiaalkosten. Deze 600,- kan je vervolgens gebruiken voor de extra handelingen om uiteindelijk tot een kostenneutraal alternatief te komen.
Een begrijpelijke en ook terechte zorg. Gelukkig kan staal uitstekend worden gecontroleerd op de kwaliteiten. Door testen af te nemen op het donorstaal kunnen belangrijke mechanische eigenschappen zoals de vloeigrens, treksterkte en hardheid bepaald worden. Met microscopisch onderzoek kan zelfs de chemische samenstelling bepaald worden, waardoor een volledig beeld over de kwaliteit van het staal beschikbaar is. Door gebruik te maken van de NTA:8713 (https://www.nen.nl/nta-8713-2023-nl-307691) kan de procedure van deze inventarisatie gemakkelijker en betrouwbaarder gemaakt worden.
Dit hangt volledig af van wat de opdrachtgever en de architect voor ogen hebben. Als ze willen benadrukken dat de profielen hergebruikt zijn, kunnen we ervoor kiezen om de oude conservering en het hulpstaal, inclusief gaten, lippen, en strippen, te behouden. Maar een frisse, nieuwe look is ook zeker mogelijk. Door de profielen te stralen, verwijderen we de oude conservering. Bovendien kunnen we in onze werkplaats alle bestaande onderdelen en gaten verwijderen, wat resulteert in een compleet vernieuwde uitstraling.
De beschikbaarheid van de benodigde profielen is van groot belang. Het is dus ook essentieel dat de staalbouwer een netwerk heeft van handelaars en slopers om zo de juiste profielen te zoeken. Vooral de slopers worden steeds belangrijker in dit verhaal, zij worden de nieuwe leveranciers. Uiteindelijk is tijd vooral de doorslaggevende factor. Hoe meer tijd er is, hoe makkelijker het is om gebruikte profielen te vinden. Bovendien is er ook meer tijd nodig om de inventarisatie en engineering uit te voeren. Daarnaast kan ook de hoofdaannemer een grote rol spelen. Zij hebben vaak een breder zicht op wat er gesloopt en gebouwd wordt en kunnen beter de vraag (bouw) met het aanbod (sloop) matchen.
Bronnen
(1) Holappa, L. A General Vision for Reduction of Energy Consumption and CO2 Emissions from the Steel Industry. Metals 2020, 10, 1117. https://doi.org/10.3390/met10091117
(2) SNS/Bouwen met Staal. EPD, Zwaar constructiestaal, 16% hergebruik einde leven. 2022. https://www.bouwenmetstaal.nl/publicaties/productkaarten-en-epds
(3) RIVM, Milieubelasting van de voedselconsumptie in Nederland, 2016.
Als trotse deelnemer aan de onlangs ondertekende Circulaire Deal Secundaire Bouwmaterialen Noord-Holland Noord, staan we bij Vic Obdam op een spannend kruispunt in de evolutie van circulair bouwen. Samen met 36 andere partijen en onder leiding van de provincie Noord-Holland en Circulair Westfriesland, zetten we ons in om circulariteit in de bouwsector naar een hoger niveau te tillen.
Wat houdt dit concreet in? Eenvoudig gezegd, draait alles om het principe van circulair slopen; een methode waarbij we gebouwen zo demonteren dat de vrijkomende materialen herbruikbaar zijn in andere bouwprojecten. Dit is niet zomaar een techniek; het is een revolutie in hoe we denken over bouwen en slopen.
Onze betrokkenheid bij deze deal is een natuurlijke stap gezien onze voortdurende inspanningen om duurzaamheid en hergebruik in onze projecten te integreren. Het unieke van deze deal ligt in de samenwerking. We werken samen met gemeenten, woningcorporaties, projectontwikkelaars, sloopbedrijven en andere bouwbedrijven om in 2024 minstens 50% van alle sloopprojecten circulair uit te voeren en binnen twee jaar volledig circulair te slopen.
Ten eerste, een verschuiving naar circulair slopen betekent een directe verbetering van het aanbod van donorstaal. We weten dat werken met donorstaal mogelijk is, maar de manier van demonteren en het aanbod is van cruciaal belang. Door meer circulair te slopen, zal er meer bruikbaar staal vrijkomen uit sloopprojecten.
Daarnaast opent deze deal deuren naar innovatie. Het stimuleert ons om nieuwe manieren te vinden om materialen te oogsten, te sorteren en te hergebruiken. Dit is niet alleen goed voor het milieu; het is ook economisch zinvol. Het verlagen van onze afhankelijkheid van nieuwe grondstoffen kan op lange termijn kosten besparen.
Een ander belangrijk onderdeel van deze deal is de focus op kennisdeling en samenwerking. Deze samenwerking biedt ons waardevolle inzichten en praktijkervaringen die we kunnen toepassen in onze eigen projecten.
Kortom, onze betrokkenheid bij de Circulaire Deal is meer dan alleen een handtekening. Het is een belofte aan onszelf, onze partners, en onze omgeving om te blijven innoveren en voorop te lopen in duurzame bouwpraktijken. Voor meer informatie over de circulaire deal en de betrokken partijen: https://www.noord-holland.nl/Actueel/Archief/2024/Januari_2024/37_partijen_ondertekenen_deal_over_circulair_slopen_van_gebouwen
Ons project, Biopartner 5, is uitgeroepen tot het beste Europese staalbouwproject op de ECCS – European Convention for Constructional Steelwork!
Een van de opvallende kenmerken van Biopartner 5 is het gebruik van 165 ton hergebruikt constructiestaal, dat maar liefst 50 jaar dienst heeft gedaan als de basis van een nabijgelegen laboratoriumgebouw van de Universiteit Leiden. Dit is een uitstekend voorbeeld van het ‘Donorskelet-principe’, waarbij gebruikte bouwmaterialen op grote schaal opnieuw worden toegepast.
Dit succes is het resultaat van een buitengewone samenwerking met enkele partners: POPMA TER STEEGE ARCHITECTEN, IMd Raadgevende Ingenieurs, Adex Groep, De Vries en Verburg, STONE22 en het Vastgoedbedrijf Universiteit Leiden. Samen hebben we de lat hoog gelegd en hebben we de normen voor duurzaamheid en circulair bouwen naar een nieuw niveau getild.
Dit project laat zien dat circulair bouwen niet alleen de toekomst heeft, maar ook vooral mogelijk is! Hierdoor is een gedeelte van de werkwijze van dit project ook verweven in de nieuwe NTA:8713 ’Hergebruik van constructiestaal’.
In juni 2023 is de NTA 8713:2023 gepubliceerd. Met deze Nationaal Technische Afspraak (NTA) wordt hergebruik van constructiestaal gemakkelijker gemaakt. Samen met verschillende branchegenoten zijn afspraken gemaakt om hergebruik van constructiestaal op grote schaal veilig te kunnen uitvoeren. Ook Vic Obdam heeft op basis van ervaringen met het project Biopartner 5 een bijdrage geleverd in de werkgroep.
De NTA is op logische wijze opgebouwd. Volgens de NTA ligt de basis van het hergebruiken van constructiestaal bij een goede inventarisatie aan het begin van een project. Met oude archiefinformatie en een uitgebreid locatieonderzoek kan een donorbouwwerk worden geïnventariseerd. Op basis van deze informatie moet een donorbouwwerkdossier worden opgesteld. In dit donorbouwwerkdossier wordt alle oorspronkelijke documentatie en alle nieuwe keuringen en beoordelingen opgenomen. De NTA schrijft ook voor hoe de keuringen van materiaaleigenschappen moeten worden uitgevoerd. Tot slot wordt er behandeld hoe het ontwerpen en fabriceren van hergebruikte staalconstructies volgens de normen moet worden uitgevoerd.
Enkele belangrijke onderwerpen van de NTA zijn:
Met deze NTA is te zien dat hoogwaardig hergebruik van constructiestaal mogelijk is! De volledige NTA is, mede mogelijk gemaakt door het Rijksvastgoedbedrijf, gratis te downloaden op de website van de NEN (https://www.nen.nl/nta-8713-2023-nl-307691)
Vic Obdam is sinds kort koploper van het Bouwakkoord Staal. Samen met andere branchegenoten zullen wij ons sterk maken voor een duurzamere staalbouw sector. Met onze uitgebreide ervaringen op het hergebruik van staalconstructies hopen wij veel van onze kennis over te kunnen dragen aan andere partijen.
